Mesur perfformiad

Defnyddir cymarebau i fesur perfformiad busnesau. Byddwn yn edrych ar gymarebau sy’n mesur proffidioldeb, hylifedd ac effeithlonrwydd. Gellir eu defnyddio i fesur perfformiad busnes o un flwyddyn i’r llall neu er mwyn mesur perfformiad busnes i gymharu â busnes arall tebyg.

Ceir crynodeb o’r cymarebau, eu pwrpas a sut i’w cyfrifo yn y tabl isod:

Cymhareb	Dull cyfrifo	Canlyniad	Defnydd
Maint yr elw crynswth (gros)	Maint yr elw crynswth: (elw crynswth/refeniw) x 100	Mae rhif uwch yn well	Yn dangos faint o refeniw busnes a drosir i elw crynswth
Ychwanegiad	(elw crynswth/cost gwerthiannau) x 100	Mae rhif uwch yn well	Yn dangos faint o elw mae busnes yn ei wneud fel canran o gost gwerthiannau
Maint yr elw net	(elw net/refeniw) x 100	Mae rhif uwch yn well	Yn dangos faint o elw net mae busnes yn ei wneud fel canran a pha mor dda mae busnes yn rheoli ei gostau gwerthiant
Cyfradd adennill ar gyfalaf a ddefnyddiwyd	(elw net /cyfalaf a ddefnyddiwyd) x 100	Mae rhif uwch yn well	Y maint o elw a wneir ar y cyfalaf sydd wedi ei fuddsoddi yn y busnes. Yn aml dywedir nad yw’n werth rhedeg y busnes os yw’r ffigwr hwn yn llai na beth y gellid ei ennill trwy fuddsoddi’r arian mewn banc er enghraifft.

Cymhareb	Dull cyfrifo	Canlyniad	Defnydd
Cymhareb gyfredol	asedau cyfredol rhwymedigaethau cyfredol	Mae cymhareb rhwng 1 a 2 yn ddelfrydol	Yn dangos faint o asedau cyfredol sydd gan fusnes er mwyn talu rhwymedigaethau cyfredol. Yn syml – y gallu i dalu biliau.
Cymhareb prawf asid	(asedau cyfredol – stoc) rhwymedigaethau cyfredol	Dylai’r rhif fod dros 1	Yn debyg i’r uchod ond yn tynnu gwerth stoc allan. Mae hyn oherwydd nid yw’r stoc wedi ei werthu eto ac mae dyledwyr ac arian mewn llaw yn gallu cael eu troi’n arian parod yn haws er mwyn talu dyledion.

Cymhareb	Dull cyfrifo	Canlyniad	Defnydd
Dyddiau casglu dyledwyr	Dyledwyr x 365 Trosiant	Mae rhif is yn well	Dyma faint o ddyddiau mae’n ei gymryd i ddyledwyr dalu dyledion
Dyddiau talu credydwyr	Credydwyr x 365 Cost gwerthiant	Mae rhif is yn well	Dyma faint o ddyddiau mae’n ei gymryd i fusnes dalu ei gredydwyr
Trosiant stoc	Stoc Gyfartalog x 365 Cost Gwerthiannau	Mae rhif uwch yn well	Mae hyn yn mesur pa mor gyflym mae busnes yn gwerthu ei holl stoc

Gallwch ddarllen mwy am gymarebau yma:

Cymarebau