Arfarnu Perfformiad
Diben arfarnu perfformiad
Defnyddir arfarnu perfformiad er mwyn gosod targedau grŵp ac unigol ac i asesu perfformiad yn eu herbyn. Gellir rhoi adborth i weithwyr yn seiliedig ar hyn ac efallai y bydd yr arfarniad yn arwain at adnabod anghenion hyfforddiant.
Mae arfarnu perfformiad yn cael ei wneud er mwyn i fusnes geisio mesur rhinweddau, defnyddioldeb neu ‘werth’ y gweithwyr.
Gall gael ei ddefnyddio i weld pa weithwyr sy’n perfformio’n dda, pwy allai gael dyrchafiad, pwy allai elwa o hyfforddiant ac yn y blaen.
Hunanasesiad
Mewn hunanasesiad bydd y gweithwyr yn asesu eu perfformiad eu hunain, yn aml ar sail holiadur neu ar y cyd gyda’u rheolwyr.
Rheoli ar sail Amcanion
Graddfa raddiant
Mae graddfa raddiant yn galluogi i bobl raddio eu hunain neu gyfoedion yn seiliedig ar raddfa.
Defnyddir y rhain yn aml mewn systemau arfarnu. Ceir nifer o raddau gwahanol y gellir eu defnyddio yn dibynnu ar y math o gwestiwn.
Rhai o’r graddfeydd mwyaf adnabyddus yw:
Graddfa ddeuol
Graddfa syml sy’n defnyddio atebion cadarnhaol neu negyddol.
e.e
Oedd yr unigolyn yn bresennol ar gyfer pob cyfarfod tîm?
Oedd / Nac Oedd
Rhestr drefnol
Rhoi rhif sy’n cyfateb i’ch barn ar hyd continwwm.
e.e.
Graddiwch allu’r gweithiwr i arddangos sgiliau arwain,
o 1 (gwan) i 5 (ardderchog)
Graddfa Likert
Cytuno neu anghytuno â datganiad.
e.e.
Mae’r gweithiwr yn cydweithio’n effeithiol â chydweithwyr
Anghytuno’n gryf – anghytuno – niwtral – cytuno – cytuno’n gryf
Arfarniad 360o
Mae arfarniad 360o yn arfarnu gweithiwr o sawl safbwynt. Er enghraifft, os yw’r arfarniad yn ymwneud â rheolwr, efallai y bydd gofyn iddo gael ei arfarnu gan y gweithwyr sy’n gweithio oddi tano, rheolwyr eraill sy’n gweithio ar yr un lefel ac uwch reolwyr sy’n gweithio ar lefel uwch. Ceir felly arfarniad cynhwysfawr o nifer o safbwyntiau gwahanol.
Mae arfarniad yn gallu bod yn fuddiol i unigolyn ac i fusnes. Ar gyfer unigolyn mae’n gallu dangos beth yw ei gryfderau ac amlygu ardaloedd y mae angen eu gwella. Fodd bynnag, os nad yw’n cael ei wneud mewn ffordd sensitif, gall arwain at anfodlonrwydd a diffyg cymhelliant.
I’r busnes, mae’n gallu tynnu sylw at anghenion hyfforddiant a’u sbarduno i gynllunio. Mae angen sicrhau bod gan bobl gyfle i arfarnu yn onest, felly mae arfarniadau yn aml yn cael eu cynnal yn ddienw.